Archeolodzy z Litwy, Izraela i USA badają terytorium Wielkiej Synagogi

Codzienne zmieniające się miasto Wilno dba o zachowanie wartości dziedzictwa kulturowego – dziś rozpoczynają się badania archeologiczne zespołu Wielkiej Synagogi w Wilnie (ul. Niemiecka 13A), a w dniach 2-6 września w Wielkiej Synagodze odbędą się warsztaty twórcze. Uporządkowanie wszystkich obszarów i okolic jest planowane do 2023 roku.

“Wielka Synagoga jest ważnym obiektem dziedzictwa kulturowego stolicy. To była jedna z największych żydowskich instytucji religijnych w Europie Wschodniej. Cieszyła się sławą centrum religijnego i oświatowego, dzięki któremu Wilno zaczęto nazywać Jerozolimą północy. Wierzę, że współpracując z społecznością żydowską w kraju oraz z zagranicy, we właściwy sposób upamiętnimy Wielką Synagogę, która jest tak ważna wielokulturowemu miastu” – oświadczył mer Wilna Remigijus Šimašius.

W ciągu ostatnich ośmiu lat badania archeologiczne zostały przeprowadzone kilkakrotnie: w 2011 r. udało się znaleźć lokalizację dawnej synagogi i odkryć fragmenty budynku, który był dostatecznie dobrze zachowany, oraz w latach 2016-2017 znaleziono fragmenty ściennych łaźni publicznych, należących do społeczności żydowskiej i miejsc dwóch mykew (basenów rytualnych). Celem badań w dniach 9-31 lipca jest dalsze zbadanie pozostałości budynku łaźni, wyjaśnienie obwodu Wielkiej Synagogi i odkrycie granicy północno-zachodniej.

“W tym sezonie wysiłek nasz skierowany będzie na odsłonięcie jednej z mykew (basenów rytualnych) oraz oddzielenie części zewnętrznej ściany łaźni i budynków synagogi” – mówi kierownik Izraelskiej Służby Starożytności, dr Jon Seligman. Według niego, prace wykopaliskowe znacznie się nasiliły ze względu na znaczny wkład – badania przeprowadzane są za pomocą środków przeznaczonych przez członków Fundacji Dobrej Woli i członków grupy archeologicznej. Prace są wspierane przez litewską społeczność żydowską, Izraelską Służbę Starożytności, Samorząd miasta Wilna.

Mieszkańcy Wilna i goście miasta w dniach 19 i 26 lipca (godz. 16:00-17:00) będą mieli okazję porozmawiać z archeologami prowadzącymi wykopaliska, obejrzeć tymczasową ekspozycję znalezisk archeologicznych (ul. Niemiecka 13A). 18 i 25 lipca odbędą się wycieczki z przewodnikiem nt. Wielkiej Synagogi (w sprawie wycieczek prosimy o kontakt pod numer (8 5) 212 7723, (8 5) 262 9646).

Murowana Wielka Synagoga Wileńska w stylu renesansowo-barokowym wybudowana została w XVII wieku w miejscu stojącej tam wcześniej drewnianej synagogi. Z czasem wokół jej ukształtowało się centrum wspólnoty żydowskiej w Wilnie, składający się z 12 beit midraszów (małe synagogi do nauki), centrum społeczności i budynku łaźni z mykwami (basenami rytualnymi) Budynki składały się z dwóch kompleksów podwórek. W 1903 roku pomiędzy Wielką Synagogą a ulicą Żydowską pojawiła się biblioteka Straszuna. W czasie II wojny światowej Wielka Synagoga i inne obiekty zespołu uległy zniszczeniu. W latach 1955–1957 resztki budynków zrównano z ziemią. W 1964 roku w miejscu Wielkiej Synagogi wybudowano przedszkole-żłobek.