Bardziej zrównoważony rozwój miasta: Wilno jako jedno z pierwszych miast przygotowuje się do wdrożenia Ustawy o rozwoju infrastruktury 

Rada samorządu miasta Wilna postanowiła dzisiaj rozpocząć w komitetach dyskusję nad sześcioma pytaniami, na które należy odpowiedzieć w ramach przygotowań do wdrożenia Ustawy o rozwoju infrastruktury samorządów, która wejdzie w życie 1 stycznia 2021 r. Samorząd miasta Wilna, podobnie jak i inne samorządy, powinien podjąć niezbędne dla stosowania ustawy decyzje w sprawie wyznaczania terytoriów, taryf, trybu płacenia podatku, wprowadzić stanowisko głównego inżyniera miasta.

„Wilno jest jednym z pierwszych samorządów, które odpowiedzialnie przygotowuje się do zmian związanych z wejściem w życie ustawy, – oświadczył mer Wilna Remigijus Šimašius. – Łącząc urbanistykę i infrastrukturę – zarówno inżynieryjną, jak i społeczną, identyfikując priorytetowe i niepriorytetowe części miasta, powiązane z tym opłaty infrastrukturalne, stworzymy deweloperom bardziej zrozumiałą politykę podatkową, więcej jasności będzie również dla mieszkańców miasta, natomiast sami będziemy w stanie planować projekty rozwoju bardziej dokładnie i na dłuższy okres czasu, a więc bardziej efektywnie wykorzystamy budżet na infrastrukturę.“

Po zatwierdzeniu przez radę samorządu przedłożonych decyzji, nie zostanie modelu, w którym deweloperzy nieruchomości płacili niewielki podatek od infrastruktury społecznej (4 EUR za metr kwadratowy powierzchni budowanej nieruchomości), lecz jednocześnie powinni byli wnieść dodatkowy wkład – urządzić chodniki, skrzyżowania itp. Często byli niezadowoleni, porównując swój wkład z innymi podmiotami biznesowymi.

Od przyszłego roku jedyną formą wkładu deweloperów nieruchomości do projektów infrastruktury powinna być opłata, a jej formuła będzie się składała z 4 części składowych – ogólnej powierzchni budowli (w przypadku rekonstrukcji oblicza się tylko nową budowaną powierzchnię), taryfy dla danego terytorium (zgodnie z mapą priorytetowych terytoriów), współczynnika konkretnego typu budowli w konkretnej strefie funkcjonalnej oraz współczynnika rozwoju infrastrukturalnego konkretnej dzielnicy miasta.

Proponuje się, by od teraz taryfa terytorium była zależna od miejsca zabudowy – na priorytetowych terytoriach, posiadających lepiej rozwiniętą infrastrukturę, taryfa byłaby niższa (30 EUR/m²), natomiast w strefach peryferyjnych oraz niezakwalifikowanych do priorytetowych, gdzie jest większy niedobór infrastruktury, deweloperzy nieruchomości będą musieli dołożyć się więcej (50 EUR/m²). W przypadku konwersji – na przywracanych do życia przemysłowych terytoriach, działający tam deweloperzy za tę korzystną dla miasta działalność otrzymają taryfę ulgową (18 EUR/m²). Taryfy będą podlegały okresowej weryfikacji – wykorzystując je jako narzędzie do korygowania procesów rozwojowych.

Komitety powinny również rozważyć propozycję zwolnienia w niektórych wypadkach budowniczych nowych obiektów z opłaty na rozwój infrastruktury. Na przykład, przedsiębiorcy z branży nieruchomości proponują taką ulgę przyznać dla budowniczych podziemnych parkingów – w ten sposób przedsiębiorcy będą zainteresowani budową większej liczby takich obiektów, a miasto zyska na zmniejszeniu zapotrzebowania na parkowanie na ulicach. Identyczne rozwiązanie proponuje się w przypadku obiektów o przeznaczeniu społecznym – obiektów naukowych, medycznych, kulturowych, bez dzielenia ich na obiekty budowane z funduszy prywatnych oraz samorządowych i państwowych. Komitetom proponuje się również rozważyć możliwość zwolnienia z opłaty w zamian za budowę preferowanej przez miasto infrastruktury społecznej.

Wilno już ma mapę priorytetowych i niepriorytetowych części miasta, także mapę terytoriów funkcjonalnych, gdzie całe terytorium miasta jest podzielone na 16 stref. Jako priorytetowe wyznaczono stare terytoria z rozwiniętą infrastrukturą, które nie są oddalone od centrum miasta, natomiast niepriorytetowymi terytoriami są te, gdzie inwestowanie w całą niezbędną infrastrukturę – ulice, komunikacje, rozwiązania energetyczne – oraz usługi społeczne – placówki oświatowe, opieki zdrowotnej i kultury – nie jest dla miasta tak pilne, jak w przypadku terytoriów priorytetowych.

Administracja miasta Wilna ma nadzieję, że bardziej jasne zasady regulacji rynku, które zapewnią większą przejrzystość, zachęcą do inwestowania w branżę nieruchomości również inwestorów z zagranicy.

Dokładniejsza kalkulacja ceny infrastruktury, która umożliwi planować miasto w bardziej uporządkowany i dokładny sposób w dłuższym okresie czasu, pozwoli zaoszczędzić koszty, a także nie wykonywać pracy dwukrotnie, gdy zarządcy z różnych dziedzin gospodarki miejskiej nie mogą skoordynować działań na jednym obszarze. Oczekuje się, że bardziej odpowiedzialne kalkulowanie i planowanie w dłuższej perspektywie będzie miało wpływ na możliwości samorządu do zaciągania pożyczek na rozwój infrastruktury z zewnętrznych źródeł. Dodatkowe fundusze byłyby przydatne w szybszym rozwiązaniu problemu braku infrastruktury społecznej, tym samym zmniejszając problem mobilności oraz zakres inwestycji w infrastrukturę inżynieryjną – te zapotrzebowanie się zmniejszy, jeżeli nie trzeba będzie budować nowe połączenia dla mieszkańców, którzy w poszukiwaniu szkół lub bibliotek podróżują z jednej części miasta do innej.

Specjaliści, którzy przygotowywali decyzje związane z wejściem w życie Ustawy o rozwoju infrastruktury samorządów, spodziewają się również wzmocnienia się spółek samorządowych miasta Wilna jako centrów kompetencji. W wyniku tych zmian najwięcej pracy przypada stolicy – jako miastu o największym rozwoju. W te procesy została już zaangażowana odpowiedzialna za planowanie przestrzenne spółka „Vilniaus planas”, spółka „Susisiekimo paslaugos”, która jest centrum kompetencji z zakresu mobilności – szacuje niezbędną ku temu infrastrukturę, spółka „Grinda” dba o odprowadzanie wody opadowej, a jednocześnie – by nie było zbyt dużo twardych nawierzchni, kwestie rozwoju infrastruktury inżynieryjnej rozwiązują również spółki „Vilniaus šilumos tinklai”, „Vilniaus vandenys”, „Vilniaus apšvietimas”. Od przyszłego roku wszystkimi ich zadaniami, wspólnie z merem i głównym architektem miasta, zajmie się główny inżynier miasta – nowe stanowisko w administracji miejskiej, stworzone zgodnie z wymogami ustawy.

Zdaniem ekspertów, którzy przygotowywali decyzje rady miasta, aby zapewnić sprawne stosowanie ustawy oraz wyeliminować problemy kompleksowego rozwoju infrastruktury, cały pakiet decyzji omawianych przez komitety powinien być przyjęty jednocześnie. Decyzja w tej sprawie zostanie podjęta na następnym posiedzeniu rady samorządu.