Po święcie przesilenia letniego Wilno kosi przekwitłe łąki

Po przekwitnięciu letnich roślin i dojrzeniu nasion Wilno rozpoczyna pierwsze w roku koszenie w miejscach, w których powstają zrównoważone łąki. Tymczasem na osiedlach – w podwórkach, na placach zabaw dla dzieci, przy domach, trawnik będzie koszony krótko.

Największe zmiany będą widoczne tam, gdzie tworzone są zrównoważone łąki, czyli na obszarach oddalonych od domów mieszkalnych, na części pasów oddzielających kierunki ruchu i przydrożach. Wszystkie łąki zostaną skoszone do końca lipca, aby zapobiec wzrostowi chwastów i roślin inwazyjnych. Kiedy się kosi łąki raz lub dwa razy w roku, usuwając rośliny inwazyjne, stopniowo zaczynają na nich dominować tylko gatunki roślin charakterystyczne dla łąk kwitnących, wypierają one pokrzywy, komosę białą i inną niepożądaną roślinność.

Jednocześnie ogólny algorytm zrównoważonego koszenia jest uzupełniany mapami koszenia dostosowanymi do potrzeb ludności.

„Oczywiście ustandaryzowany algorytm zrównoważonego koszenia niekoniecznie odzwierciedla potrzeby każdego podwórka lub sąsiedztwa. Od początku sezonu koszenia, przy aktywnym udziale starostw, dopracowujemy mapy koszenia, uwzględniając specyfikę konkretnych miejsc i zwyczajów aktywności mieszkańców”, – mówi Ramunė Banilienė, kierownik Wydziału Krajobrazu Miejskiego Urzędu Miasta Wilna.

Od początku sezonu koszenia wytyczono ponad 120 miejsc, na których mieszkańcy proszą o utrzymanie krótkiego trawnika lub odwrotnie, chcą, aby trawa na łące rosła.
„Gdzieś na odległej łące lubią się bawić dzieci, w niektórych miejscach ludzie nie chodzą pod oknami i mieszkańcy proszą o pozostawienie niekoszonych łąk, które niosą ochłodę i dają prywatność”, – skomentowała R. Banilienė.

Aby zapewnić lepszą widoczność kierowcom, odcinek o krótkiej trawie na skrzyżowaniach został wydłużony do 10 metrów, krótka trawa jest utrzymywana przy szerszych wjazdach na ronda. Od lipca trawniki o wysokości do 10 cm będą utrzymywane na wąskich odcinkach między ulicą a chodnikiem oraz na terenach zielonych między ulicą a domami, gdzie mieszkańcy przyzwyczajeni są do wyprowadzania zwierząt domowych lub pielęgnacji kwietników.

Według niej, płynne zielone zmiany nie mogą zachodzić jednostronnie, dlatego R. Baniulienė wzywa mieszkańców chcących dostosować proporcje trawników i łąk do zwracania się do starostw, które reagują na prośby i przekazują życzenia dozorcom terenu.

Krótszy niż w ubiegłym roku trawnik będzie na terenach mieszkalnych, tj. w podwórkach, na boiskach sportowych i placach zabaw, w parkach, skwerach i na placach. W tym roku koszenie odbywa się tu częściej niż wcześniej. Pomimo, że tego wilgotnego lata trawa rośnie niezwykle szybko, podejmowane są wysiłki, aby nie osiągnęła umiarkowanej wysokości. Krótki trawnik jest utrzymywany, aby dzieciom wygodniej było bawić się na podwórkach, a mieszkańcy mogli pewniej usiąść na trawniku, rozłożyć koc i aktywnie spędzić wolny czas na placu lub w parku. Przed wprowadzeniem zrównoważonego koszenia trawa na tych obszarach często osiągała średnie rozmiary, co nie jest najwygodniejsze.

Na razie nie będzie w ogóle koszenia na tych terenach, gdzie ma sens pozostawienie dzikiej roślinności. Tak jest przy podjazdach do autostrad, na stromych zboczach ulic i rzek, niektórych rondach i pasach rozdzielających, czyli tam, gdzie ludzie nie chodzą. Tutaj szczególnie sprawdziła się obfita zieleń, ponieważ wysoka trawa oraz krzewy i drzewa nie tylko pomagają zwalczać fale upałów, ale także pochłaniają obfite opady deszczu.

Korzyści płynące ze zrównoważonego koszenia, jak pokazują doświadczenia innych miast, przewyższają niedogodności i zagrożenia, takie jak ryzyko wystąpienia kleszczy i alergie. Cień drzewa lub krzewu może obniżyć temperaturę odczuwalną o dziesięć stopni, a zrównoważona łąka – nawet o pięć stopni, co jest szczególnie ważne podczas upałów. Wchłonięte wody opadowe rzadziej zalewają ulice, mamy czystsze powietrze i mniej kurzu.

Wilno jest otoczone przyrodą, dlatego alergicy powinni zawsze szczególnie dbać o swoje zdrowie. Alergolodzy przypominają, że pierwsze zaostrzenia alergii pojawiają się jeszcze przed kwitnięciem roślin, ponieważ wiatry przynoszą pyłki nawet z krajów położonych dalej na południe.

W tym roku w Wilnie uruchomiono system monitorowania zanieczyszczenia i stężenia pyłków w czasie rzeczywistym ( https://miestoplauciai.vilnius.lt), w którym w każdej chwili można sprawdzić stężenie pyłków poszczególnych roślin.

Organizacja pożytku publicznego „Vilniaus miesto parkai” („Wileńskie Parki Miejskie”) rozpoczyna monitorowanie miejskich łąk. Najpierw zostanie uruchomiony monitoring brzegu Wilii i ulicy Geležinis Vilkas, a następnie obwodnicy zachodniej i in. Według Dovilė Ivanauskienė, kierownika „Vilniaus miesto parkai”, celem monitoringu jest posiadanie przejrzystej mapy z dominującymi gatunkami roślin, rejestrowanie ognisk roślin inwazyjnych i kontrolowanie ich rozprzestrzeniania się, dalsza poprawa planu koszenia, oddzielając łąki, które trzeba skosić raz w sezonie i te, które trzeba skosić dwa, trzy lub więcej razy. Monitoring stanu, gatunków roślin i trybu koszenia łąk będzie prowadzony przez zespół profesjonalistów – botanika, specjalistę ds. ochrony środowiska Vilmę Gudynienė oraz eksperta w tej dziedzinie dr. Zigmantasa Gudžinskasa, który pracuje w Radzie Kontroli Gatunków Inwazyjnych i Centrum Badań Przyrody.

Zrównoważone tryby koszenia:
Krótki trawnik – gdzie toczy się życie
Na podwórkach, boiskach sportowych i placach zabaw, w skwerach, na placach, wzdłuż ulic i ścieżek koszenie odbywa się częściej, zawsze przez krótki czas.
Naturalna roślinność – gdzie jest miejsce na dziką przyrodę
Masywna, bujna zieleń, w tym drzewa i krzewy na nieużytkowanych zboczach, przy podjazdach do autostrad. Niszczone są tylko rośliny inwazyjne.

Zrównoważona łąka – po której ludzie nie chodzą
Tam, gdzie pożądane są kwitnące łąki, koszenie odbywa się raz lub dwa razy w roku. Na łąkach stale robione są tylko pokosy przy ścieżkach i ulicach.

Zdj. S. Žiūry

Dział Marketingu i Komunikacji, vrt@vilnius.lt